سیستم از ارکانی اصولی و آشنائی با تکنیک است و زیر بنای اولیه تکامل تاکتیکهای تیمی میباشد. بر اثر پیشرفتهای علمی و عملی در فوتبال امروز جهان کم کم سیستمهای قدیم جای خود را به روشهای جدیدتری از تاکتیکهای تیمی داده است. اصولا سیستمها رکنی از تاکتیکهای تیمی به حساب میآیند و بازیکنان، اجرای تاکتیکهای فردی و شروع مجدد خود را بر اساس شناخت سیستمهای دفاعی و حمله ای تیم و طبق نظر مربیان اجرا مینمایند.
بر حسب مقررات و قوانین بازی فوتسال و به منظور ایجاد نظم بازکنان تیمها قرارها و یا تعهد مسئولیتهایی در محوطه محدودی از زمین با هم میگذارند.
در فوتسال سیستم و شکل آرایشی تیم نقش مهمی دارد. بر اساس و شرایط بازی با تیم حریف سیستم برنامه ریزی میشود. اما باید گفت در اجرا و حرکتهای بوجود آمده توسط بازیکنان تغییرات زیادی حاصل میشود و بازیکنانی که توانایی و شعور بالائی دارند میتوانند سریعاً در تغییر شکل و نحوه آرایش تیم تصمیم بگیرند.
سیستم 1ـ2ـ1
در این سیستم یک نفر به عنوان دفاع آخر و پوششی قرار گرفته و دو بازیکن دیگر در کناره های زمین به صورت کشویی از یکدیگر حمایت می کنند و نفر آخر هم از این دو نفر حمایت می کنند در جلوی دو بازیکن کناری یک راس حمله قرار دارد که هر لحظه بر اساس شرایط بازی و توپ انجام وظیفه می کند.
سیستم 2-2
دو بازیکن به صورت مدافع انجام وظیفه می کنند و حرکت این دو مدافع حمایت از یکدیگر می باشد بدین صورت که اگر مدافع اول درگیر شود مدافع دوم به صورت کشویی از او حمایت می کنژد و بر عکس و دو نفر به صورت مهاجم وظیفه ی خود را انجام می دهند.
سیستم 2-1-1
دو نفر به صورت مدافع در مقابل دروازه بازی می کنند ویک نفر در جلوی دو مدافع بازی می کند و یک راس حمله در جلوی بار خودی کار خود را انجام می دهد .
نکته مهم در فوتسال داشتن سه فاکتور قدرت تصمیم گیری (توانایی)، آمادگی جسمانی وسرعت است که این فاکتورها می توانند یک تیم را تا مرز قهرمانی هدایت نماید. نوع تمرینات واتخاذ سیستم نیز می تواند به تیم کمک کند.
ارزیابی بازیکن آسیب دیده :
1. هوشیاری
2. تنفس
3. گردش خون
4. خونریزی شدید
5. راه های هوایی
6. شکستگی واضح
7. وضعیت حرکات
اگر بازیکن مصدوم هوشیار نیست :
1. به دنبال آسیب بگردید
2. سر و گردن را مشاهده و معاینه نمایید
3. راه های تنفسی را باز نگهدارید
4. گردش خون را با نبض آزمایش کنید
5. سریع به مرکز درمانی اعزام نمایید
اگر بازیکن مصدوم خونریزی دارد :
1. زخم پانسمان شود و بانداژ
2. قبل از ورود مجدد به زمین خونریزی باید بطور کامل قطع شود . لباس های خونی عوض شود .
اگر بازیکن مصدوم شکستگی دارد :
1. در زمین بخش شکسته ثابت و بی حرکت باشد
2. آسیب بررسی شود
مراقبت از صدمات خونریزی دهنده :
Rest : R استراحت
Ice : I یخ
Compression : C بانداژ/بستن موضع
Elevation : E بالا نگهداشتن موضع آسیب
درمان های اولیه
مهمترین و حیاتی ترین زمان درمان آسیب های بافت نرم 24 تا 48 ساعت بعد از آسیب دیدگی است هنگام آسیب دیدن بافت نرم به رگها نیز صدمه وارد می شود و به دلیل صدمه به رگ ها خون در محیط بافت آسیب دیده جمع می شود و ایجاد تورم می کند و فشار زیادی به بافت نرم وارد می شود . در این مراحل اولیه آسیب دیدگی باید تمامی توجه مبنی به روشهایی باشد که بتواند مانع خونریزی بیشتر در محدوده عضو آسیب دیده شود .
بهترین روش اجرا در کلمه RICE خلاصه می شود .
REST استراحت
بلافاصله بعد از آسیب دیدگی باید فعالیت متوقف شود ، تداوم حرکت خونریزی و تورم را افزایش می دهد .
ICE یخ
استفاده از یخ منجر به کاهش درد و خون ریزی و تورم می شود یخ التهاب و گرفتگی عضلانی را نیز کاهش می دهد . باید از یخ خرد شده که در یک پارچه خیس قرار دارد استفاده نمود . این پارچه باید به دور عضو آسیب دیده قرار گیرد
در صورت نبود یخ از آب سرد استفاده شود. به طور کلی باید 15 تا 20 دقیقه هر یک تا دو ساعت در شروع آسیب این عمل 24 تا 48 ساعت ادامه داد .
COMPRESSION فشار
با استفاده از بانداژ محکم می توان از خون ریزی و تورم جلوگیری کرد . این بانداژ را می توان قبل از استفاده از یخ و هم بعد از استفاده از یخ به کار گرفت . بانداژ باید از جنس کتان و به نحوی استفاده شود که وقفه خون رسانی و ایجاد درد به وجود نیاورد .
ELEVATION بالا نگه داشتن عضو
بالا نگه داشتن عضو آسیب دیده باعث کاهش جریان خون ورودی به عضو شده و همین طور جریان خون وریدی و لنف خروجی را تسریع می کند .
هر مربی برای سازماندهی یک تیم فوتبال و تمرین باید 4 رکن اساسی را در نظر بگیرد به شکلی که هر یک از تمرینات و گردهمایی در تیم در راستای تقویت یکی از ارکان چهارگانه باشد.
این چهار رکن عبارتند از 1. تکنیک 2. تاکتیک 3. آمادگی جسمانی 4. آمادگی روانی
هر یک از ارکان فوق دارای تعریف مشخصی می باشند که به قرار ذیل هستند
تکنیک : عبارت است انجام حرکاات انفرادی صحیح با توپ و بدون توپ. توسعه تکنیک تابع مراحل زیر است: 1. مرحله فراگیری 2. مرحله پیشرفت 3. مرحله تسلط یا مهارت (انجام تکنیک در شرایط مسابقه) 4. مرحله استادی
تاکتیک: تاکتیک عبارت است از انجام برنامه های دستجمعی در سه زمان • حمله یا زمان مالکیت توپ • دفاع یا هنگام مالکیت حریف بر توپ • تغییر وضعیت یا انتقال
افزودن تغییر وضعیت به زمانهای بازی در فوتبال بر مینای تئوری لوئیس ونگال مربی بزرگ هلندی در فوتبال صورت گرفته است. بر مبنای این تئوری انتقال یا تغییر وضعیت در فوتبال خود به دو قسمت تقسیم می شود • تغییر وضعیت از دفاع به حمله • تغییر وضعیت از حمله به دفاع بر مبنای این نظریه زمان انتقال در فوتبال مدرن مهمترین بخش و تعیین کننده ترین زمان بازی است و کیفیت دو زمان دیگر یعنی دفاع و حمله تابع کیفیت و نحوه زمان انتقال است.
هنگامی که راجع به تاکتیک صحبت می شود در مورد برنامه های گروهی یا تیمی در یکی از سه زمان مذکور در بازی فوتبال صحبت می شود.
لازم به ذکر است که تعداد بازیکنان حاضر در برنامه نیز حائز اهمیت است. برای مثال چنانچه ایده در مورد 2 تا 7 بازیکن باشد این برنامه ها گروهی است. چنانچه ایده برای تعداد بیشتری باشد ایده یک برنامه تیمی است. این تاکتیک ها می تواند برای خطوط مشخص (تاکتیکهای خطوط) مناطق مشخص (منطقه ای یا Zonal) و یا نفرات مشخص باشد.
در مبحث تاکتیک کلمات دیگری نیز مطرح میشوند. کلماتی از قبیل استراتژی ، نقشه بازی (Game Plan) و آرایش های تیمی (Team Formations). در اینجا به مفاهیم اولیه این لغات نیز می پردازیم
• استراتژی: به معنای اید ه های کلی بازی در یک تیم است. برای مثال اینکه یک تیم فوتبال هجومی بازی می کند یا فوتبال تدافعی استراتژی بازی آن تیم است. اینکه آیا یک تیم توان پذس در زمین حریف را دارد یا خیر بسته به استراتژی بازی دارد. استراتژی بازی یک تیم بر مبنای واقعیتهای ، امکانات و توانائی های یک تیم تدوین میشود. مربیان مجرب معمولا نحوه انتخاب بازیکنان را بر مینای استراتژی بازی قرار می دهند. تیمهایی فیزیکی با تمایل به پرس از نفرات قوی در درگیری های یک در مقابل یک بهره میگیرند. • نقشه بازی (Game Plan): درمصاف با دو تیم مختلف ، هر تیم نیازمند طراحی برنامه ای برای رویارویی با حریف خود می باشد. هدف از این طرح حداکثر استفاده از توان تیمی خودی در ممقابل نقاط ضعف تیم حریف به هنگام حمله و حداکثر پوشش نقاط ضعف تیم خودی در برابر نقاط قوت حریف به هنگام دفاع می باشد که باید در راستای استراتژی کلی تیم باشد.
• آرایش های تیمی (Team Formations): نحوه قرار گرفتن بازیکنان یک تیم در زمین را ارایش تیمی مینامند. برای نشان دادن این ارایش ها از اعداد استفاده میشود که در آن اولین عدد مربوط به خط دفاع می باشد و آخرین ان مربوط به خط حمله است. مجموع این اعداد برابر عدد 10 است. در این روش از آنجا که دروازبان معمولا ثابت است و قابل تغییر نیست در محاسبه نفرات مد نظر قرار نمی گیرد و آرایش برای بازیکنان درون زمین ذکر میگردد. در مقالات آینده سعی میکنم تا تعدادی از آرایش های استاندارد را بررسی کنم.
آمادگی جسمانی: یکی از ارکان اساسی در فوتبال آمادگی جسمانی است. اهمیت این رکن در فوتبال بگونه ای است که عدم حضور آن می تواند تمامی ارکان دیگر در این ورزش را تحت تاثیر قرار دهد. در واقع این رکن مبنای اولیه تمامی ارکان دیگر بازی است و اهمیت آن با توجه به پیشرفت مداوم این علم روز به روز بیشتر می شود. بسیاری از مربیان اینک با تکه بر آمادگی های جسمانی نقاط ضعف تیم خود را در دیگر زمینه ها می پوشانند یا به حداقل می رسانند.
برای پیشرفت در در این زمینه ، تمرینات و متدهای استاندارد فراوانی عرضه شده که البته نیازمند درک عمیق برای تطابق آن با شرایط هر تیم میباشند. آمادگی جسمانی در واقع پرورش سیستمهای انرژی بدن انسان در راستای ورزش مورد نظر است. این سیستمها عبارتند از • سیستم هوازی (Aerobic) • سیستم غیر هوازی (Anaerobic)
سیستم غیر هوازی در دو بخش غیرلاکتیکی (Alactic) و لاکتیکی (Lactic) که طبقه بندی میشود که دارای زیر مجموعه های خود می باشند.
ایده های آمادگی جسمانی در یکی از موارد سه گانه زیر صورت می گیرد 1. استقامت 2. قدرت 3. سرعت موارد فوق زیر مجموعه هایی را دارا می باشند برای مثال استقامت در سرعت و استقامت در قدرت و قدرت انفجاری
آمادگی روانی: آمادگی روانی از جمله مواردی است که اخیرا در ورزش فوتبال دارای جنبه حیاتی شده است. در ادوار گذشته استفاده از ابزارهای روانی محدود به تجربیات و استعدادهای انفرادی مربیان می گردید. امروزه این اصل از فوتبال به یکی از موارد اساسی در فوتبال تبدیل شده و مربیان برای آشنایی بیشتر به این علم به سمینارها و کلاسهای مختلفی رجوع می کنند. همچنین بسیاری از تیمها با استفاده از متخصصین این علم در مادر فنی خود سعی می کنند تا حداکثر استفاده از این رکن اساسی را ببرنند. علی رغم پیشرفتهای حاصله در روانشناسی ورزشی در سالهای اخیر ، تماس مستقیم روانشناسان با ورزشکاران بصورت مستقیم مورد مناقشه فرئانی میان مربیان و اهالی ورزشی است. بسیاری از مربیان ترجیح می دهند که از متخصصین این علم بعنوان مشاور در تیمها استفاده کنند و از تماس مستقیم آنان با ورزشکاران به دلیل تجربیات ناموفق فراوان اجتناب ورزند.
آماده سازی روانی در هر تیم دارای شاخه های گسترده ای است که معمولا از زمان تمرینات پیش از فصل آغاز میگردد و تا پایان فصل ادامه می یابد. این سازماندهی معمولا از تدوین اهداف آغاز و با تدیون برنامه ها انفرادی و جمعی تا پایان فصل ادامه می یابد.
طبقه بندی مربیان مربیان فوتبال بر مبنای تاکید و تمایل به یکی از چهار رکن اساسی در فوتبال طبقه بندی میشوند. بدیهی است که هر مربی برای موفقیت نیازمند آگاهی کافی از تمامی چهار رکن آمادگی در فوتبال می باشد لیکن هر مربی بر مبنای تجربیات و تمایلات شخصی ناخودآگاه به یکی از آن چهار رکن تمایل بیشتری دارد. بر این مبنا طبقه بندی مربیان شکل می گیرد. برای مثال مربی ای مانند مورینیو در زمره مربیان تاکتیکی ، اسکولاری مربی روانشناس ، کلینزمن مربی امادگی جسمانی و تله سانتای فقید تکنیکی برآورد می شوند. این طبقه بندی به بسیاری از تیمها کمک می کند تا مربیان مورد نظر خود را برمبنای نیاز و فلسفه بازی خود انتخاب نمایند.
چرا گاهی هنگام بازی فوتبال ناگهان در پهلوی خود درد شدیدی احساس میکنیم؟؟؟؟؟این درد که با استراحت برطرف میشودجای نگرانی نداردو ناشی از انقباض دیافراگم و کمبود اکسیژن است.دیافراگم پرده ای ماهیچه ایبین قفسه ی سینه وشکم است که تنفس را کنترل میکند.انقباض دیافراگم زمانی صورت می گیرد که حرکت پاهافشار بر روی ماهیچه های شکم را افزایش میدهدو ماهیچه های شکم هم دیافراگم را به طرف بالا فشار میدهند.در همین زمان به دلیل انجام فعالیت ورزشی تنفس سریعتر میشود در نتیجه ششها منبسط شده ودیافراگم را به پایین فشار میدهد.این فشار دو طرفه خون را از دیافراگم خارج کرده وان را دچار کمبود اکسیژن میکند.بدون اکسیژن کافی ماهیچه ها دچار گرفتگی میشوند وما احساس درد میکنیم.البته معده هم میتواند در تشدیددرد پهلو نقش داشته باشد.اگر قبل از ورزش معده پر باشد روی دبافراگم سنگینی میکند وبه درد پهلو منجر میشود.اگر به هنگام ورزش یا دویدن دچار درد پهلو شدید سرعت حرکتتان را کم کنید ونفس عمیق بکشید.همچنین برای کاهش درد میتوانید دستها را بالای سر برده ونفس عمیق بکشید وباپایین اوردن دستها کمی خم شوید ونفس را بیرون بدهید.برای جلوگیری از شروع این درد بهتر است به ارامی ورزش را شروع کنیدو به تدریج بر سرعت و شدت ان بیفزایید ودست کم تا سه ساعت پس از خوردن غذا ورزش نکنید....... نظر بدهید
یکی از فاکتورهای مهم در انجام ورزش نظم و تداوم آن است. باید اصول خاصی را برای شروع و تداوم ورزش رعایت کرد، یکی از این اصول گرم کردن بدن و آماده کردن عضلات برای انجام ورزش است.
* قبل از شروع ورزش نظر پزشک خود را جویا شوید
رعایت نظم در ورزش یکی از اولین اصولی است که باید رعایت شود. گفته شده است که دو یا سه بار در هفته به مدت 30 تا 45 دقیقه ورزش یا روزی حدود 30 دقیقه پیاده روی، مطلوب است. این روش ورزش بهتر از ورزش سنگین و زیاد در آخر هفته است.
ورزش میتواند به طور متعادل انجام شود و پنج روز در هفته به مدت 30 دقیقه باشد، مدت زمان در این روش باید حداقل 30 دقیقه باشد و شدت آن متوسط باشد (مانند پیادهروی مداوم).
همچنین میتوان ورزشی را با شدت بیشتر انجام داد (راه رفتن سریع) و زمان آن را به سه بار در هفته به مدت 20 دقیقه کاهش داد .
قبل از شروع ورزش باید حداقل 10 دقیقه بدن را گرم کرد. هیچ وقت سریع ورزش را شروع نکنید. بدن و عضلات را کمکم آماده کنید. بدین ترتیب دمای بدن آرام آرام بالا میرود.
گرم کردن بدن باعث جلوگیری از آسیب دیدگیها میشود و کارایی بدن را بالا میبرد.
مدت زمان گرم کردن باید بین 10 تا 15 دقیقه باشد، مثلا برای راه رفتن سریع باید پنج دقیقه بدن را گرم کرد، اما برای مسابقه بسکتبال به 15 دقیقه گرم کردن بدن احتیاج است. گرم کردن بدن در زمستان طولانیتر انجام میشود.
* برای گرم کردن پایین تنه با سرعت کم بدوید
برای گرم کردن بالاتنه باید ورزشهای کششی و انعطاف پذیری انجام شود، مثلا برای گرم کردن گردن میتوانید سرتان را دایره وار حرکت دهید.
برای ورزش کردن باید حدود را رعایت کرد. خیلی سریع و سنگین ورزش را شروع نکنید، به اخطارهای بدنتان توجه کنید. اگر احساس درد کردید، چند دقیقه استراحت کنید یا از سرعت آن کم کنید. در ابتدا ورزش را کمتر انجام دهید و با گذشت زمان میزان آن را افزایش دهید، مثلا در ابتدا هر سه روز یک بار و پس هر دو روز یک بار ورزش کنید. به خودتان فشار نیاورید و سعی نکنید رکورد بزنید. خوب بخوابید.
انجام تمرینات کششی پس از هر نوبت ورزش احتمال آسیب دیدگی، پیچ خوردگی، گرفتگی و درد را کاهش میدهد بعد از هر نوبت ورزش 10 دقیقه بدن را بکشید تا از سرد شدن ماهیچهها جلوگیری کنید. ماهیچههای خود را بکشید تا انعطاف پذیری آنها بیشتر شود. همراه با تنفس عمیق هر قسمت بدن را به مدت 10 ثانیه بکشید.
* چند ورزش کششی
ورزشهای کششی قسمتهای مختلف بدن را شامل میشوند.
پاها را یکی پس از دیگری به صورت افقی بکشید و آنها را بر روی یک صندلی فشار دهید. در حالی که پاها و دستها را به هم نزدیک میکنید آرام آرام خم شوید.
* خواب مناسب برای انجام ورزش لازم است
به هنگام هوای سرد و خشک یا گرمای شدید، لازم است که از شدت و میزان ورزش خود بکاهید.
نوشیدن آب برای ورزشکاران لازم و ضروری است. نوشیدن آب از آسیب دیدگی، خستگی ، گرمازدگی، مشکلات گوارشی و کاهش کارایی جلوگیری میکند.
هنگام ورزش بدن به سرعت آب از دست میدهد، نوشیدن آب باعث بازیابی قوا میشود. برای نوشیدن آب منتظر تشنه شدن نباشید به خصوص زمانی که هوا گرم است ، سریعتر آب بنوشید. از دو ساعت قبل از شروع ورزش آب بنوشید. طی ورزش ، هر 10 تا 15 دقیقه جرعه جرعه آب بنوشید. هنگامی که در ارتفا هستید و هوا سرد یا گرم است بیشتر آب بنوشید.
از استعمال دخانیات خودداری کنید، یک برنامه غذایی خوب و منظم، سرشار از میوه و سبزیجات میتواند از خستگی و آسیب دیدگی جلوگیری کنید.
برنامه غذایی باید متناسب با نوع ورزش و شدت آن باشد. سعی کنید در برنامه غذایی خود از برنج، سیب زمینی و ماکارونی استفاده کنید.